به گزارش دنیای اقتصاد، به نوشته ایندیترک، وبسایت ترکزبان ایندیپندنت، خانواده کمال کلیچداراوغلو، رئیس حزب جمهوری خلق ترکیه که اهل تونجلی است، متعلق به «مردم کوریشان» (قریشان)، یکی از کانونهای شناختهشده و مورد احترام علویان است. کلیچداراوغلو به «اوجاکلار» تعلق دارد؛ یعنی خانوادهای از علویان ترکیه که به بزرگخاندانهایی داده میشود که «سید» محسوب میشوند و در میان علویان، گمان میرود که از نوادگان حضرت محمد(ص) باشند. برای اینکه فردی دارای جد علوی باشد، باید عضو یکی از این خانوادهها باشد. درحالیکه تونجلی، زادگاه کلیچداراوغلو، کانون ناظمیه بود، مردم کوریشان به مرور زمان به استانهایی مانند ارزنجان، الازیق، بینگول، سیواس، گوموشانه، آدییامان و غازیانتپ گسترش یافتند. البته امروزه در شهرهای بزرگ و خارج از کشور نیز زندگی میکنند و تعدادشان هزاران نفر است.
کلیچداراوغلو گفته است که خاستگاه کوریشان که خانواده رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه نیز از اعضای آن هستند، خراسان است. اما کتاب دکتر کیبار تاش به منطقه کرمانشاه بهعنوان مبدأ اشاره میکند. زمانی که نام کلیچداراوغلو بهعنوان نامزد ریاستجمهوری حزب جمهوری خلق ترکیه مطرح شد، اخباری درباره مردم کوریشان که خانه خانواده او نیز متعلق به آنجا بود، اصل و نسبش مطرح شد.
در یک یادداشتی سونر یالچین، روزنامهنگار به تاریخ ۲۳مه۲۰۱۰ ادعا کرد که کوریشانیها از منطقهای به نام دیلم در سواحل دریای خزر در شمال ایران به آناتولی آمدهاند؛ درحالیکه کلیچداراوغلو گفته است که پیشتر افغانستان و ترکمنستان نیز بخشی از شمال شرقی ایران و خراسان بوده است.
به نوشته ایندیترک این ادعا که «ما از خراسان آمدهایم» نه تنها تز مشترک مردم کوریشان، بلکه همه کانونهای علویان است. علت آن هم این است که امامرضا(ع) از نوادگان امامعلی(ع) است و بهعنوان هشتمین امام از ۱۲ امام در میان شیعیان مطرح است که از مدینه به خراسان مهاجرت کردند و در ایران به زندگی خود ادامه دادند. حرم مطهر ایشان نیز در مشهد مقدس قرار دارد که بخشی از استان خراسان است. اجداد علویان ادعا میکنند که از نسب امامرضا(ع) هستند که اهل بیت حضرت محمد(ص) هستند. گویا نوادههای امامرضا(ع) به مرور زمان با ترکمنهای این منطقه آمیختند. به جوامع خراسانی که تحت تاثیر باورهای قدیمی ترک و ایرانی بودند، علویون میگویند. این مردم با عشق به امامعلی(ع) و اهل بیت تعریف میشوند که همراه با بخشی از مردم ایران راه آناتولی را در پیش گرفتند. ترکمنها و برخی جوامع دیگر در قرن سیزدهم پس از حمله مغول به این سمت مهاجرت کردند. این مردم که ابتدا مقدسین خراسان و بعدا مقدسین آناتولی نامیده میشدند، همچنان در آناتولی و سپس در «روملی» به گسترش عقاید خود ادامه دادند.
دیدار با کیقباد سلطان سلجوقی
یکی از افرادی که گمان میرود در زمان حمله مغول به آناتولی آمده و ادعا میکند که از اهل بیت(ع) است، سیدمحمود کبیر، ملقب به «قریش» (کوریش؛ تلفظ ترکی آن) یا «قریش بابا» است که اجداد کوریشانی (قریشانی) به شمار میرود. درباره ریشه این کلمه ادعاهای مختلفی وجود دارد. برخی این کلمه را به قبیله پیامبر(ص) بازمیگردانند که البته به نظر میرسد استدلال پذیرفتهشدهای نباشد.
قریش بابا و بابا منصور که در سال۱۲۲۸ میلادی همراه با قبیله قریش بابا و بابا منصور وارد آناتولی شدند، توسط علاءالدین کیقباد حاکم سلجوقی در «موش وارتوی» امروزی پذیرفته شدند و تقریبا مورد بررسی دقیق قرار گرفتند که آیا آنها از این سرزمین هستند یا خیر؟ آیا آنها نسبشان به اهل بیت(ع) باز میگردد یا نه؟ ادعا میشود که سلطان سلجوقی پس از نشان دادن «کرامت» به آنها اجازه اقامت در آناتولی را داد و معتقد بود که آنها «سید» هستند. در تایید این ادعا، اسناد قدیمی وجود دارد که ادعا میشود کیقباد آن را داده و به نام «تبارشناسی» نامگذاری شده است. قریشبابا و قبیلهاش که اجازه سکونت در آناتولی را گرفتند، ابتدا در تونجلی و سپس در استانهایی مانند غازیانتپ و آدییامان ساکن شدند و برخی از آنها به قونیه و کارامان مهاجرت کردند.
کلیچداراوغلو در ۳دسامبر۲۰۱۱، در پاسخ به حسین چلیک، معاون وقت حزب عدالت و توسعه که در جریان مناظرات قتلعام درسیم در سال۲۰۱۱ ریشههای نژادی دبیرکل حزب جمهوری خلق ترکیه را زیر سوال برد، در ۳دسامبر۲۰۱۱ بیانیه زیر را به فیکرت بیلا، ستوننویس روزنامه ملیت فرستاد: «پیشنهاد من به آقای چلیک این است که برود و احوال مردم آکشهیر را بپرسد. مقبره پدربزرگم در آکشهیر است، حالا از آن چشمپوشی کنم؟ برو تحقیق کن پدربزرگ من سیدمحمود حیرانی است. ما از قوم ترکمنی هستیم که از خراسان آمدهاند. از خراسان آمدند و در آکشهیر قونیه ساکن شدند. سپس با وقوع جنگ بین یاووز سلطان سلیم و شاه اسماعیل به درسیم مهاجرت کردند. آنها از قبیله ترکمن هستند.آنها کرد نیستند. اما من یک فرد قومگرا نیستم.»
نظر شما